بررسی مقادیر تعدادی از املاح و فلزات سنگین شیر شتر استان گلستان در ایران

در 14 استان مناطق کویری و مرکزی کشور شتر پرورش می دهند. شیر شتر بغیر از ارزش غذایی دارای خواص دارویی از جمله اثر درمانی بر دیابت و سرطان دارد و کمتر آلرژی را می باشد. ترکیب شیر شتر به شیر انسان بسیار نزدیک است. شیرشتر دارای املاح با ارزشی مانند کلسیم، فسفر، آهن، کلر، سدیم، پتاسیم، روی، منگنز، مس، منیزیم و مولیبدون می باشد. ارزش اقتصادی شیر شتر بدلیل حجم روزانه (حجم=9-5 لیتر) و مدت شیردهی حیوان نیز قابل توجه است. باید توجه داشت که آلودگی شیر به فلزات سنگینی که سلامت انسان را به خطر می اندازد مانند آرسنیک (هایپرکراتوز در پوست)، سرب (کم خونی)، روی، مس (ضعف ایمنی و عوارض پوستی)، آهن (اختلالات خونی)، منگنز(اختلالات عصبی) و کادمیوم (سرطان) بعلت آلودگی محیط و در نتیجه استفاده از جیره آلوده می باشد. در این پایان نامه جهت تعیین ارزش کیفی شیرشتر پرورش یافته در استان گلستان میزان املاح کلسیم، فسفر، آهن، روی، مس، سرب و کادمیوم در 20 نمونه شیر شتر که از مناطق مختلف استان گلستان تهیه شد تعیین گردید. نتایج، میزان عناصر کادمیوم، کلسیم، روی، فسفر و آهن در بازه استاندارد و مطابق با استاندارد ملی کنترل کیفی بین المللی چاپ شده برای شیر توسط کودکس بود، اما میزان عنصر سرب و عنصر مس بیشتر از بازه استاندارد قرار داشت. واژگان کلیدی: شیر، شتر، املاح، فلزات سنگین